Herkesin Deneyebileceği Stresle Baş Etme Yöntemleri
İş, okul veya ilişkiler gibi üzerinize yüklenen sorumlulukların başa çıkma yeteneğinizi aştığını hissettiğinizde strese girebilirsiniz. Stres trafiğe takılmak veya randevuya geç kalmak gibi kısa süreli bir duruma tepki olabilir veya ilişkiler, maddi sorunları, sevilen birinin ölümü gibi diğer ciddi durumlardan kaynaklanabilir ve uzun sürebilir. Sizi bir sınava çalışmaya veya bir spor müsabakasında iyi performans göstermeye motive eden stres faydalı olsa da uzun süreli, tedavi edilmeyen stres; depresyon, kalp hastalığı, obezite ve zayıflamış bağışıklık sistemi gibi ciddi sağlık sorunlarıyla bağlantılı olabilir.
Savaş ya da Kaç
Ani veya devam eden stres, sinir sisteminizi harekete geçirir ve kan dolaşımınız, kan basıncını, kalp atış hızını artıran ve kan şekerini yükselten iki hormon olan adrenalin ve kortizol ile dolar. Bu değişiklikler vücudunuzu bir savaş ya da kaç tepkisine sokar. Bu, atalarımızın kılıç dişli kaplanları geride bırakmasını sağlamıştır, bugün ise bir araba kazasından kaçmak gibi durumlarda yardımcı olur. Ancak finans veya zorlu bir ilişki gibi modern kronik stres faktörlerinin çoğu vücut sağlığınıza zarar verebilecek düzeydedir.
Strese Ne İyi Gelir?
Stresli durumları ortaya çıktıklarında tanımak çok önemlidir, çünkü nasıl tepki vereceğinizi yönetmebilmenize olanak tanır. Gerginliğin arttığını hissettiğimizde gözlerimizi ne zaman kapatacağımızı ve derin bir nefes alacağımızı bilmemiz gerekir. Bunun için stres zamanlarını tanımak çözüm süreci için iyi bir başlangıçtır. Her stres türü birbirinden farklıdır ve çözüm de buna göre yön değiştirebilir ve şekillenebilir. Başa çıkma stratejileri, onlardan önce gelen stresörler kadar çok ve çeşitlidir. Durumu veya kişinin bu konudaki rolünü kabul etme, stres etkenini veya kendini stres etkeninden uzaklaştırma, beklenen ancak kontrol edilemeyen bir olaya yönelik beklentili başa çıkma, durumdan kaçınma gibi kategorilere ayrılan stres yönetimi çeşitleri, stresten kurtulmak için ipuçları verir.
Strese iyi gelen şeyler hem stresin oluşma sürecini sakin yönetme hem de stres oluştuktan sonraki süreci iyi değerlendirmekle alakalıdır. Ancak kronik ya da geçici stres fark etmeksizin stresten uzaklaşma yolları vardır.
- Aktif Olun: Hemen hemen her türlü fiziksel aktivite, stresi azaltmaya yardımcı olabilir. Sporcu olmasanız bile egzersiz yine de strese iyi gelir. Fiziksel aktivite, kendinizi iyi hissetmenizi sağlayan endorfinleri ve iyi olma duygunuzu geliştiren diğer doğal sinirsel kimyasalları pompalayabilir. Aynı zamanda zihninizi vücudunuzun hareketlerine yeniden odaklayabilir, bu da ruh halinizi iyileştirebilir ve günlük rahatsızlıkların kaybolmasına yardımcı olabilir. Yürümek, bitkilerle uğraşmak, koşmak, temizlik, yüzmek, bisiklete binmek, ağırlık çalışmak gibi sizi harekete geçiren başka şeyleri düşünebilirsiniz.
- Sağlıklı Beslenin: Sağlıklı beslenmek vücudunuza iyi bakmanızla alakalıdır. Daha sağlam ve dirençli hissetmenizi sağlar ve enerjinizi yerine getirir. Bu da stresi hem yönetmek hem de olağan bir şey gibi karşılamak için gereklidir.
- Başkalarıyla Konuşun: İnsan sosyal bir canlı olduğu için her ne kadar yalnız kalmaktan hoşlanıyor olsanız bile başkalarıyla konuşmak rahatlatıcı bir etki yaratır.
- Başkalarına Yardım Edin: Benzer durumlarda insanlara yardım etmek, diyalog kurmak kendi stresinden uzaklaşmanızı ve çözüm sürecinde kendinize de yardım edebilmeyi öğretir.
Stresle Baş Etme Yöntemleri
Her stresin farklı çözümleri olduğu gibi aynı durumun yarattığı stres herkes için aynı şeyi ifade etmeyebilir. Bununla birlikte aynı stres kaynağının çözümü bireysel olarak farklılık gösterir. Bu da hayatı ele alış biçimi, bizi mutlu eden şeyler, ilgi alanları ve daha pek çok etkenle alakalıdır. Gelişen dünyada yaygın stres etmenlerinin büyük çoğunluğunu mali durumlar oluşturur. Özellikle girişimcilerin stresinin kaynağı budur. Hali hazırda bir işte çalışmak ve mutsuz olmak stres kaynağı olabileceği gibi yeni bir iş kurmak ve başarılı olunup olunmayacağını düşünmek ve büyük bir sorumluluk almak beklenmedik stresler yaratabilir.
Kendi ayaklarınızın üzerinde durmak özgüveni destekleyen bir kavramdır ve girişimcilik veya herhangi bir işte başarılı olmak bunu pekiştirir. Kendi yolunu çizmek ve konfor alanından çıkıp yeni şeyler denemek başlı başına bir stres kaynağıdır. Ancak sebebi ne olursa olsun stresten kurtulma yolları vardır. Ancak bu konuda yapılan pek çok hata da mevcuttur. Örneğin çalışmaya ara vermek, çözülebilecek bir durumdan kaçmak ve çözüm sürecini uzatmak stres yönetimini baltalayan hatalardır. Çalışma vakitlerini ayarlamanız ve kendinize zaman ayırmanızı içeren yöntemler denemek gerekir.
Kutu Solunumu
Anlık olarak rahatlatan, dikkatinizi dağıtarak stres kaynağından uzaklaştıran en basit yöntemlerden biridir. Konumunuzu bozmadan oturduğunuz yer gözlerinizi kapatmanız ve şu adımları takip etmeniz gerekir:
- Nefesinizi içinizden sayarak 4 saniyede alın,
- Aynı şekilde 4 saniye boyunca tutun,
- Nefes vermeye başlayın ve havanın 4 saniye boyunca boşalmasına izin verin,
- Ciğerleriniz boşaldığında yeniden nefes almak için 4 saniye bekleyin,
- Bu adımları bir kaç kez tekrarlayın.
3-5 Dakikalık Yürüyüşler
İş yoğunluğundan ya da herhangi bir sebepten ötürü spor yapamayabilirsiniz. Ancak kendinizi düzenli spor için şartlamak da bir stres kaynağıdır. Spor aktiviteleri stresten kurtulmak için ideal uygulamalar içerse de bu gibi durumlardan kaçınmak gerekir. Çok yoğun olduğunuz dönemlerde her saat başı 4-5 dakikalık yürüyüşler son derece etkilidir. Sabah yürüyüşlerine eş değer bir rahatlama sağlar ve fiziksel aktivite yerine geçebilir. Sık ve kısa süreli yürüyüşler kaslarınızı daha uzun süre aktif tutacağı için ruh halinizi geliştirebilir. Bu kadar kısa süre yürüyüş için vakit bulmak da oldukça kolaydır. Örneğin iş yerinde telefon görüşmelerinizi yürüyerek yapabilir, masa altı pedalları kullanabilir, kahve molasında yürüyüşler yapabilir ya da telefondan yürütülebileceğiniz işleri yürürken tamamlayabilirsiniz.
Esneme
Ruh ve sinir bilimcilere göre esnemek hem zihinsel hem de fiziksel rahatlama sağlayan harekettir. Gerginlik ve stresten kurtulmak için ideal bir yöntem olan esneme, ilk bakışta şaşırtıcı gelebilir ancak denemeden etkilerini bilemezsiniz. Bunun için ilk başta kendinizi esnemeye zorlamanız gerekebilir. Ancak esnemek bulaşıcı olduğu için esneyen birilerinin görsellerine ya da videolarına bakabilirsiniz. Kısa süre içinde art arda esnemeniz gerekir. Bir dakika boyunca uygulayın ve etkilerine dikkat edin. Fiziksel ve zihinsel olarak rahatlamış ve aklınızdaki karmaşadan kurtulmuş olduğunuzu fark edebilirsiniz.
Teşekkür Edin
Yapılan araştırmalara göre minnettarlık, ruh halini iyi yönde etkileyen duygulardan biridir. Bunu belirtmek ve sosyal çevredeki ya da iş yerindeki arkadaşlarınıza herhangi bir sebeple teşekkür etmeniz karşınızdakini mutlu edeceği için sizde de iyi ve olumlu duyguları ortaya çıkarır. Bu herkes için geçerli bir yöntem olmasa da denemekte fayda var. İş yerindeki takım arkadaşlarınıza proje sonunda mail atabilir, yüz yüze gelerek herhangi birine ve sebebi fark etmeksizin minnettarlığınızı belirtebilir ya da küçük jestlerle çevrenizdekileri tebessüm ettirebilirsiniz. Nasıl ki esnemek bulaşıcı ise gülmek ve mutluluk da bulaşıcıdır ve hızla yayılır. Aynı zamanda bu yöntemler ikili diyalogları geliştirir ve iletişimi kuvvetlendirir. Bu sayede bir taşla pek çok kuş vurabilirsiniz.
Hayır Demek
Stresten nasıl kurtulurum diye merak ediyorsanız önce ne istediğinize karar vermeniz ve bu yolda önünüze çıkan engelleri düşünmeniz gerekir. Bu engeller için en iyi yöntemlerden biri ise hayır demektir. Sizi engelleyen ya da işinize odaklanmanızı önleyen kişilere "hayır" demek, kendinize ve işinize kanalize olmanıza yardımcı olur. Hem iş yerinde hem de ev hayatı ve sosyal çevrede hoşunuza gitmeyen ve yapmak istemediğiniz şeyler için sorumluluk almak zorunda değilsiniz. Özellikle girişimcilerin yeni bir iş deneyimleme sürecinde bu çok sık tasarlanan bir durumdur. İşleri büyütmek için pek çok şeye "evet" demek ya da müşterilere her konuda "evet" demek iş stresini artırır ve gerekli/gereksiz birçok sorumluluk doğurur. Bu tür durumlarda yanlış kararlar almanız da olası. Altından kalkması zor ya da elinizden gelmeyecek bir şey için söz vermek gerçek bir stres kaynağıdır. Bu yüzden "hayır" demek zor gibi görünse de bir kez denendiğinde kolay ve gerçekten rahatlatıcı olduğunu görebilirsiniz. Yeteneklerinizi ve başarabileceklerinizi gözden geçirerek karar verebilir bu yönde bir cevap verebilirsiniz.
Yeni bir iş yeni stres kaynakları anlamına gelebilir ancak hayallerinize ulaşmanın en kısa yolu bu olabilir. Bu nedenle yeni bir iş kurarken Kolektif House'un sanal ofis, coworking ya da ofis kiralama hizmetlerinden yararlanarak daha az sorumluluk ve daha az maliyetle girişiminizi destekleyebilirsiniz.
